Postępowanie windykacyjne, pozew o zapłatę i wniosek o wszczęcie egzekucji
Postępowanie windykacyjne polega na dochodzeniu przez wierzycieli swoich należności od dłużników. Proces windykacyjny przeważnie składa się z trzech etapów:
- postępowania przedsądowego,
- postępowania sądowego, oraz
- postępowania egzekucyjnego
Przeprowadzenie postępowania przedsądowego jest zawsze fakultatywne i zależy tylko i wyłącznie od dobrej woli wierzyciela, lecz z uwagi na niskie koszty przeprowadzenia postępowania przedsądowego jest ono często stosowaną praktyką Kancelarii oraz firm zajmujących się windykacją należności.
Natomiast pozew o zapłatę rozpoczyna etap postępowania sądowego i zmierza do wydania nakazu zapłaty. Nakaz zapłaty może zostać wydany w postępowaniu nakazowym, bądź w postępowaniu upominawczym. W większości przypadków nakaz zapłaty wydawany jest jednak w postępowaniu upominawczym, bądź w tzw. elektronicznym postępowaniu upominawczym zwanym dalej EPU.
Prawomocny nakaz zapłaty zgodnie z art. 777 § 1 kpc jest tytułem egzekucyjnym, lecz nie stanowi podstawy do egzekucji, czyli rozpoczęcia etapu postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika.
Podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy, – czyli prawomocny nakaz zapłaty zaopatrzony w klauzulę wykonalności.
Dopiero po otrzymaniu tytułu wykonawczego wierzyciel może rozpocząć etap postępowania egzekucyjnego poprzez wysłanie wniosku o wszczęcie egzekucji do komornika wraz z załączeniem oryginału tytułu wykonawczego i wskazaniem sposobu egzekucji.
Postępowanie nakazowe, a postępowanie upominawcze i elektroniczne postępowanie upominawcze
Zgodnie z art. 485 kpc sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, jeżeli dochodzone żądanie jest udowodnione dołączonym do pozwu:
1) dokumentem urzędowym;
2) zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
3) wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu;
4) zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i niezapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym.
Z uwagi na fakt, „uznania” przez dłużnika dochodzonego żądania przez wierzyciela nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności, a co za tym idzie wierzyciel z chwilą wydania nakazu zapłaty może rozpocząć etap postępowania egzekucyjnego poprzez złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji, z tą różnicą, iż komornik dokona jedynie zabezpieczenia wysokości żądania wierzyciela, bez przekazywania wyegzekwowanej kwoty wierzycielowi. Zabezpieczoną kwotę żądania komornik przekaże wierzycielowi dopiero po uzyskaniu prawomocnego nakazu zapłaty zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.
Na marginesie postępowanie mające na celu nadanie prawomocnemu nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności nosi nazwę postępowania klauzulowego.
Natomiast zgodnie z art. 498 i 499 kpc sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego oraz jeżeli:
- roszczenie nie jest oczywiście bezzasadne,
- przytoczone okoliczności nie budzą wątpliwości,
- zaspokojenie roszczenia nie zależy od świadczenia wzajemnego,
- miejsce pobytu pozwanego jest znane, bądź możliwe jest jego doręczenie w kraju.
W niniejszym postępowaniu nakaz zapłaty po jego wydaniu przez sąd zostaje doręczony wierzycielowi oraz dłużnikowi, w którym to dłużnik wezwany zostaje do zapłaty określonej kwoty w terminie 14 dni bądź wniesienie do sądu sprzeciwu w sytuacji, w której dłużnik kwestionuje podstawę wydania w/w nakazu zapłaty.
Dopiero po upływie 14 dni nakaz zapłaty staje się prawomocny i możliwe jest przeprowadzenie postępowania klauzulowego i w wyniku otrzymania tytułu wykonawczego uprawniającego do egzekucji wszczęcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika.
Natomiast elektroniczne postępowanie upominawcze inaczej zwane EPU polega na tym, iż Sąd wydając nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym bazuje na zgłoszonych dowodach w postaci elektronicznej bez faktycznej możliwości dokonania ich weryfikacji.
W kolejnym artykule omówione zostaną zagadnienia związane z wnoszeniem sprzeciwów od nakazów zapłaty, a w szczególności obliczania terminów do ich wniesienia, prekluzji dowodowej oraz kosztów postępowania sądowego.
adw. Marek Bartkowiak
Wspólnik w Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych Bartkowiak Kosewski spółka cywilna z siedzibą w Luboniu ul. Jana III Sobieskiego 85, tel. kom. 602 468 329 e-mail: bartkowiak@bksc.pl