Wypadki przy pracy należą do zdarzeń, których trudno uniknąć — zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy. Należy pamiętać, że każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługuje odszkodowanie z tytułu wypadku przy jej wykonywaniu. Kiedy pracownik można ubiegać się o odszkodowanie za szkody wynikłe z wypadku przy pracy? Jak je uzyskać?
Prawo pracy a wypadki przy pracy – ustawowa definicja
Zgodnie z art. 3 ustawy wypadkowej, za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Oznacza to, że do zdarzenia musi dojść:
- Podczas lub w związku z wykonywanymi przez pracownika poleceniami przełożonych;
- Podczas lub w związku z wykonywanymi przez pracownika czynnościami na rzecz przełożonych, nawet bez polecenia;
- W czasie pozostawania pracownika do dyspozycji pracodawcy, w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Rodzaje wypadków przy pracy:
- Śmiertelne — zakończone zgonem;
- Ciężkie – trwałe wypadki, których następstwem jest m.in. utrata wzroku czy niezdolność do dalszego wykonywania pracy;
- Lekkie – pracownik w ciągu 28 dni od zaistniałego zdarzenia odzyskuje zdrowie;
- Zbiorowe – dotyczy sytuacji, w której w wypadku uczestniczyły co najmniej dwie osoby.
Odszkodowanie za wypadek przy pracy
Prawo pracy chroni pracownika po wypadku i umożliwia mu skorzystanie z wielu świadczeń.
Lista przysługujących świadczeń obejmuje:
- Zasiłek chorobowy w wysokości pensji brutto;
- Świadczenie rehabilitacyjne w wysokości pensji brutto;
- Jednorazowe odszkodowanie dla ofiar wypadków, w przypadku długotrwałego lub stałego uszczerbku na zdrowiu;
- Rentę z tytułu niezdolności do pracy.
Będąc osobą zatrudnioną na umowę o pracę, warto również ubiegać się o odpowiednie zadośćuczynienie. Trzeba jednak mieć świadomość, że postępowanie powypadkowe jest bardzo żmudne, wymaga bardzo dobrego przygotowania, a także zebrania wiarygodnych dowodów.
Kiedy postępowanie powypadkowe może zakończyć się niepowodzeniem dla poszkodowanego?
Jeżeli przyczyną wypadku było umyślne działanie lub będące skutkiem rażącego zaniedbania, naruszenia przepisów dotyczących zdrowia i życia, odszkodowanie za wypadek przy pracy nie należy się odszkodowanie.
Ewidentna niezgodność z zasadami BHP i zdrowym rozsądkiem powoduje utratę prawa do ubiegania się o odszkodowanie. Ważna jest ocena szkód wypadkowych, jak i analiza całej sytuacji. W toku postępowania należy ustalić, po czyjej stronie leży wina za wypadek przy pracy.
Ubezpieczenie od wypadków przy pracy – jak je uzyskać?
Dochodzenie odszkodowań w wypadku przy pracy wymaga złożenia stosownych wniosków do ZUS oraz płatnika składek. Należy zgłosić się do lekarza i uzyskać niezbędne zaświadczania o aktualnym stanie zdrowia.
ZUS, aby ocenić szkody wynikłe z wypadku, musi otrzymać:
- Wniosek określający rodzaj świadczenia;
- Dane identyfikacyjne płatnika składek;
- Dane ubezpieczonego;
- Protokół powypadkowy lub karta wypadku;
- Zaświadczenie o stanie zdrowia;
- Kartę informacyjną z udzielenia pierwszej pomocy;
- Informacje o przebytym szkoleniu BHP;
- Oświadczenie osoby, której poszkodowany zgłosił wypadek.
Jeżeli ZUS nie pokryje wszystkich kosztów związanych z leczeniem, można ubiegać się o dodatkowe odszkodowanie od pracodawcy. W tym celu należy:
- Zgłosić wypadek pracodawcy;
- Sporządzić protokół powypadkowy;
- Zgłosić roszczenia;
- Złożyć stosowne wnioski;
- Oczekiwać na przyznanie świadczenia.
Kiedy przysługuje odszkodowanie za wypadek przy pracy? Podsumowanie
W razie wypadku przy pracy pracodawca ma obowiązek podjąć niezbędne działania mające na celu eliminację lub ograniczenie przyszłego zagrożenia. Okoliczności zaistniałej sytuacji zwykle ustala zespół powypadkowy. Tryb i zakres prac jest ważny z punktu widzenia ubiegania się o odszkodowanie przez pokrzywdzonych pracowników.
[Czytaj też: Spory sądowe – Mosina, Luboń i okolice]
W przypadku wystąpienia wypadku przy pracy warto pamiętać o następujących krokach:
- Natychmiast zgłosić wypadek przełożonemu oraz pracodawcy.
- Udać się do lekarza, aby ocenił stan zdrowia oraz wystawił odpowiednie zaświadczenia.
- Współpracować z zespołem powypadkowym w celu ustalenia okoliczności wypadku.
- Wypełnić i złożyć stosowne wnioski do ZUS oraz płatnika składek.
- Śledzić postępowanie powypadkowe i ewentualnie zgłaszać dodatkowe roszczenia do pracodawcy.
Każdy przypadek jest inny i może wymagać indywidualnego podejścia. W przypadku niepewności co do swoich praw lub obowiązków warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy. Prawnik może pomóc w zrozumieniu przepisów, wypełnieniu wniosków oraz w prowadzeniu postępowania powypadkowego. W razie potrzeby może też reprezentować poszkodowanego w sądzie.
Najważniejsze jest jednak zapobieganie wypadkom, dbanie o bezpieczeństwo pracy oraz stosowanie się do przepisów BHP. Pracodawcy powinni regularnie przeprowadzać szkolenia BHP oraz kontrolować stan techniczny używanych maszyn i urządzeń. Pracownicy natomiast mają obowiązek przestrzegać zasad bezpieczeństwa oraz zgłaszać wszelkie nieprawidłowości. Działania te mogą pomóc w uniknięciu wypadków oraz ochronie zdrowia i życia pracowników.