Coraz popularniejszą formą rozwiązywania sporów są mediacje sądowe. Może na nie zdecydować się sam Klient lub spór do mediatora może trafić z urzędu, gdy tak zdecyduje sąd. Co warto podkreślić, rozpoczęcie procedury jest możliwe na każdym etapie postępowania, na wniosek każdej ze stron.
Mediacja sądowa — co to jest?
Mediacje sądowe mają charakter dobrowolny. Prowadzący je mediator musi kierować się bezstronnością, neutralnością, zachować poufność i prowadzić sprawę tak, by udało się w zgodnej atmosferze wypracować kompromis satysfakcjonujący dla obu stron.
Mediacje sądowe i pozasądowe można prowadzić w następujących sprawach:
- o rozwód i separację,
- w innych sprawach małżeńskich i rodzinnych,
- w sprawach między rodzicami i dziećmi,
- w sprawach z zakresu prawa pracy,
- w sprawach gospodarczych,
- we wszystkich sprawach cywilnych, w których prawo dopuszcza zawarcie ugody.
Co może mediator sądowy?
Kompetencje mediatora sądowego nie są zbyt rozległe. Najważniejsze są jego umiejętności miękkie, czyli łatwość w nawiązywaniu kontaktów oraz odnajdywanie się w trudnych sytuacjach. Mediator na co dzień spotyka się z dramatami ludzkimi ciągnącymi się pomiędzy stronami od wielu lat. Nie może on narzucać własnego rozwiązania, a jedynie wspierać Klientów w poszukiwaniu właściwej drogi wyjścia z zaistniałej sytuacji.
Warunki do stania się mediatorem nie są zbyt wygórowane. Ustawodawca określa, że ma to być osoba doświadczona w mediacjach, posiadająca pełne prawa publiczne. Niezbędna są także:
- ukończenie 26. roku życia;
- znajomość języka polskiego;
- brak prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
- wiedza w zakresie prowadzenia mediacji;
- wpis na listę stałych mediatorów prowadzoną przez prezesa sądu okręgowego.
Mediacje pozasądowe a sądowe
Jeżeli wybór pada na mediację pozasądową, mediatora mogą wybrać strony, zgłaszając się do niego razem lub uczynić to może jedna ze stron, zlecając specjaliście kontakt ze stroną konfliktu. Niezbędne jest ustalenie terminu spotkania, a mediator gwarantuje neutralne dla wszystkich miejsce.
Argumentem przemawiającym na korzyść mediacji pozasądowych jest szybki czas ich rozpoczęcia od chwili zgłoszenia sprawy. W praktyce wszystkie czynności, wraz z zatwierdzeniem ugody przez sąd trwają do 6 tygodni. Co należy podkreślić, ta forma mediacji nie ma ustawowo określonego terminu realizacji, a koszty postępowania mediacyjnego reguluje Regulamin Ośrodka Mediacyjnego, przy którym działa mediator.
[Zobacz też: Mediacje Mosina i okolice]
Decydując się na mediacje sądowe, to sąd wyznacza mediatora, który kontaktuje się ze stronami sporu, zaprasza na spotkanie. Ustalony jest ustawowo termin realizacji oraz określone koszty postępowania mediacyjnego. Prowadzone w ten sposób postępowanie mediacyjne w sprawach cywilnych, jak i pozostałych, zobowiązuje mediatora do przekazania protokołu z mediacji sądowi. Po uprawomocnieniu ugody mediacyjnej, proces sądowy zostaje zakończony.
Mediacja sądowa w sprawach karnych
Specyficzną formą mediacji jest ta odbywająca się w sprawach karnych, o wykroczenie i z nieletnim sprawcą czynu karalnego. Sprawa zwykle kierowana jest przez policję, prokuratora lub sąd. Zawarta w wyniku mediacji ugoda nie kończy się postępowaniem karnym.
Jeżeli sprawa dotyczy oskarżenia publicznego, ugoda występuje w formie dokumentu zawierającego zgodne oczekiwania stron co do zakończenia sprawy. Sąd zawsze bierze pod uwagę treść ugody mediacyjnej, co może doprowadzić do:
- uwzględnienia wniosku oskarżonego o dobrowolne poddanie się karze,
- uznania zawarcia ugody jako okoliczności łagodzącej przy wymiarze kary,
- nadzwyczajnego złagodzenia kary,
- odstąpienia od wymierzenia kary,
- obligatoryjnego orzeczenia środka karnego we wszystkich wskazanych w ustawie przypadkach.
Jeżeli chodzi o oskarżenie prywatne, skierowanie sprawy do mediacji jest alternatywą dla posiedzenia pojedynczego prowadzonego przez sąd przed rozprawą główną. Zawarta ugoda mediacyjna i zatwierdzona przez sąd, kończy postępowanie w danej sprawie.