Podstawowym zadaniem komornika jest skuteczne egzekwowanie długu, czyli jak najszybsze ściągnięcie należności wierzyciela od dłużnika. Jego działania następują po zastosowaniu wszystkich dostępnych środków przez windykatora.
W momencie wydania przez sąd tytułu egzekucyjnego rozpoczyna się postępowanie komornicze. Komornik, na podstawie tytułu wykonawczego, rozpoczyna egzekwowanie należności od dłużnika m.in. zajmując jego majątek.
Postępowanie egzekucyjne – wprowadzenie i podstawowe informacje
Postępowanie egzekucyjne polega na zastosowaniu czynności, które mają na celu zaspokojenie potrzeb wierzyciela. Są formą realizowania celów określonych w tytule egzekucyjnym w drodze postępowania sądowego. Majątek dłużnika, pod przymusem, zostaje zajęty, w celu wypłaty należności wierzycielowi.
Kodeks postępowania cywilnego [Dz.U. 1964 Nr 43 poz. 296] mówi o trzech rodzajach postępowania egzekucyjnego:
- postępowanie dotyczące świadczeń pieniężnych,
- postępowanie dotyczące świadczeń niepieniężnych,
- postępowanie dotyczące zniesienia współwłasności nieruchomości w drodze sprzedaży publicznej.
W roli organu egzekucyjnego może wystąpić sąd rejonowy lub komornik, który działa przy określonym sądzie rejonowym. Na tę drogę egzekwowania należności można zdecydować się:
- posiadając ważny tytuł egzekucyjny,
- otrzymując od sądu tytuł egzekucyjny z klauzulą wykonalności,
- składając wniosek o wszczęcie egzekucji.
Rola i zadania komornika w procesie egzekucyjnym
Komornik jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym, zajmuje się wykonywaniem czynności egzekucyjnych w sprawach cywilnych, ponadto wszczyna egzekucję po uzyskaniu od wierzyciela tytułu wykonawczego posiadającego klauzulę wykonalności.
Posiadając szereg uprawnień regulowanych przez prawo, komornik może egzekwować należność z dochodu dłużnika, zajmując jego pensję czy emeryturę, rachunek bankowy, posiadane ruchomości i nieruchomości. Dłużnik ma obowiązek otworzyć komornikowi drzwi do mieszkania lub firmy, a także zgodzić się na przeszukanie pomieszczeń.
Uprawnienia komornika – jakie czynności może wykonywać w ramach swojej funkcji?
Komornik posiada szereg kompetencji oraz uprawnień, działając jednocześnie w zgodzie z przepisami. Może dzięki temu skutecznie egzekwować należności od dłużnika:
- zajęcie wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę – maksymalnie 50% wynagrodzenia miesięcznego, a w przypadku długu alimentacyjnego 60%. Kwota wolna od zajęcia jest równa wysokości wynagrodzenia minimalnego,
- zajęcie wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenie lub umowy o dzieło – nie ma kwoty wolnej od zajęcia, ale jeżeli dłużnik wykaże, że jest to jego jedyne źródło dochodu, komornik może postanowić o zastosowaniu limitu,
- zajęcie środków na rachunku bankowym firmy dłużnika – maksymalnie do wysokości zadłużenia. Nie ma jednak uprawnień do zajęcia środków przeznaczanych na wynagrodzenia dla pracowników oraz alimenty,
- zajęcie środków na rachunku osobistym dłużnika – do wysokości kwoty wolnej od zajęcia,
- zajęcie nieruchomości i rzeczy ruchomych.
Ograniczenia i odpowiedzialność komornika w postępowaniu egzekucyjnym
Działalność komorników podlega następującym nadzorom:
- nadzór judykacyjny – sprawuje go sąd na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.). Oceniane jest prawidłowe wykonanie czynności egzekucyjnych,
- nadzór administracyjny – praca komornika jest kontrolowana przez Prezesa Sądu Rejonowego,
- nadzór korporacyjny – oceniana przez Prezesa Sądu Rejonowego jest sprawność pracy komornika, w tym terminowości, rzetelności i skuteczności postępowania egzekucyjnego,
- nadzór zwierzchni – sprawowany jest przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
W ramach swojej działalności komornikowi nie wolno zajmować:
- wyposażenia domowego,
- żywności,
- opału,
- zwierząt zapewniających wyżywienie rodzinie dłużnika,
- odzieży,
- zasiłków,
- dodatków rodzinnych,
- alimentów.
Jak współpracować z komornikiem i co zrobić, gdy nie zgadzamy się z jego działaniami?
W momencie stwierdzenia, że działania komornika są niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa, istnieje możliwość złożenia skargi do Sądu Rejonowego. Ponadto jest możliwość złożenia skargi w trybie administracyjnym do Prezesa Sądu Rejonowego oraz do Rady Izby Komorniczej.